I. Podstawowe zasady bezpieczeństwa pożarowego
W obiektach oraz na terenach przyległych do nich jest zabronione wykonywanie czynności, które mogą spowodować pożar, jego rozprzestrzenianie się, utrudnienie prowadzenia działania ratowniczego lub ewakuacji:
1) używanie otwartego ognia, palenie tytoniu i stosowanie innych czynników mogących zainicjować zapłon występujących materiałów:
a) w strefie zagrożenia wybuchem, z wyjątkiem urządzeń przeznaczonych do tego celu, spełniających wymagania rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie zasadniczych wymagań dla urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w przestrzeniach zagrożonych wybuchem,
b) w miejscach występowania materiałów niebezpiecznych pożarowo,
c) w miejscach występowania innych materiałów palnych, określonych przez właściciela lub zarządcę i oznakowanych zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi znaków bezpieczeństwa;
2) użytkowanie instalacji, urządzeń i narzędzi niesprawnych technicznie lub w sposób niezgodny z przeznaczeniem albo warunkami określonymi przez producenta, bądź niepoddawanych okresowym kontrolom, o zakresie
i częstotliwości wynikającej z przepisów prawa budowlanego, jeżeli może się to przyczynić do powstania pożaru, wybuchu lub rozprzestrzenienia ognia;
3) garażowanie pojazdów silnikowych w obiektach i pomieszczeniach nieprzeznaczonych do tego celu, jeżeli nie opróżniono zbiornika paliwa pojazdu i nie odłączono na stałe zasilania akumulatorowego pojazdu;
4) rozgrzewanie za pomocą otwartego ognia smoły i innych materiałów w odległości mniejszej niż 5 m od obiektu, przyległego do niego składowiska lub placu składowego z materiałami palnymi, przy czym jest dopuszczalne wykonywanie tych czynności na dachach o konstrukcji i pokryciu niepalnym w budowanych obiektach,
a w pozostałych, jeżeli zostaną zastosowane odpowiednie, przeznaczone do tego celu podgrzewacze;
5) rozpalanie ognisk lub wysypywanie gorącego popiołu i żużla, w miejscu umożliwiającym zapalenie się materiałów palnych albo sąsiednich obiektów oraz w mniejszej odległości od tych obiektów niż 10 m;
6) składowanie poza budynkami, w odległości mniejszej niż 4 m od granicy działki, materiałów palnych, w tym pozostałości roślinnych, gałęzi i chrustu;
7) użytkowanie elektrycznych urządzeń ogrzewczych ustawionych bezpośrednio na podłożu palnym, z wyjątkiem urządzeń eksploatowanych zgodnie z warunkami określonymi przez producenta;
8) przechowywanie materiałów palnych oraz stosowanie elementów wystroju i wyposażenia wnętrz z materiałów palnych w odległości mniejszej niż 0,5 m od:
a) urządzeń i instalacji, których powierzchnie zewnętrzne mogą nagrzewać się do temperatury przekraczającej 373,15 K (100°C),
b) linii kablowych o napięciu powyżej 1 kV, przewodów uziemiających oraz przewodów odprowadzających instalacji piorunochronnej oraz czynnych rozdzielnic prądu elektrycznego, przewodów elektrycznych siłowych i gniazd wtykowych siłowych o napięciu powyżej 400 V;
9) stosowanie na osłony punktów świetlnych materiałów palnych, z wyjątkiem materiałów trudno zapalnych
i niezapalnych, jeżeli zostaną umieszczone w odległości co najmniej 0,05 m od żarówki;
10) instalowanie opraw oświetleniowych oraz osprzętu instalacji elektrycznych, jak wyłączniki, przełączniki, gniazda wtyczkowe, bezpośrednio na podłożu palnym, jeżeli ich konstrukcja nie zabezpiecza podłoża przed zapaleniem;
11) składowanie materiałów palnych na drogach komunikacji ogólnej służących ewakuacji lub umieszczanie przedmiotów na tych drogach w sposób zmniejszający ich szerokość albo wysokość poniżej wymaganych wartości;
12) składowanie materiałów palnych na nieużytkowych poddaszach oraz na drogach komunikacji ogólnej
w piwnicach;
13) zamykanie drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiający ich natychmiastowe użycie;
14) lokalizowanie elementów wystroju wnętrz, instalacji i urządzeń w sposób zmniejszający wymiary drogi ewakuacyjnej poniżej wartości wymaganych w przepisach techniczno-budowlanych;
15) wykorzystywanie drogi ewakuacyjnej z sali widowiskowej lub innej o podobnym przeznaczeniu, w której następuje jednoczesna wymiana publiczności (użytkowników), jako miejsca oczekiwania na wejście do tej sali;
16) uniemożliwianie lub ograniczanie dostępu do:
a) gaśnic i urządzeń przeciwpożarowych,
b) przeciwwybuchowych urządzeń odciążających,
c) źródeł wody do celów przeciwpożarowych,
d) urządzeń uruchamiających instalacje gaśnicze i sterujących takimi instalacjami oraz innymi instalacjami wpływającymi na stan bezpieczeństwa pożarowego obiektu,
e) wyjść ewakuacyjnych albo okien dla ekip ratowniczych,
f) wyłączników i tablic rozdzielczych prądu elektrycznego oraz kurków głównych instalacji gazowej;
17) napełnianie gazem płynnym butli na stacjach paliw, stacjach gazu płynnego i w innych obiektach nieprzeznaczonych do tego celu oraz nieumieszczenie na stacji na odmierzaczu gazu płynnego informacji
o nienapełnianiu butli.
II. Właściciele, zarządcy lub użytkownicy budynków oraz placów składowych i wiat, z wyjątkiem budynków mieszkalnych jednorodzinnych:
1) utrzymują urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice w stanie pełnej sprawności technicznej i funkcjonalnej;
2) wyposażają obiekty, zgodnie z wymaganiami przepisów techniczno-budowlanych, w przeciwpożarowe wyłączniki prądu;
3) umieszczają w widocznych miejscach instrukcje postępowania na wypadek pożaru wraz z wykazem telefonów alarmowych;
4) oznakowują, znakami zgodnymi z Polskimi Normami dotyczącymi znaków bezpieczeństwa:
a) drogi ewakuacyjne (z wyłączeniem budynków mieszkalnych) oraz pomieszczenia, w których w myśl przepisów techniczno-budowlanych wymagane są co najmniej 2 wyjścia ewakuacyjne, w sposób zapewniający dostarczenie informacji niezbędnych do ewakuacji,
b) miejsca usytuowania urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic,
c) miejsca usytuowania elementów sterujących urządzeniami przeciwpożarowymi,
d) miejsca usytuowania przeciwpożarowych wyłączników prądu, kurków głównych instalacji gazowej oraz materiałów niebezpiecznych pożarowo,
e) pomieszczenia, w których występują materiały niebezpieczne pożarowo,
f) drabiny ewakuacyjne, rękawy ratownicze, pojemniki z maskami ucieczkowymi, miejsca zbiórki do ewakuacji, miejsca lokalizacji kluczy do wyjść ewakuacyjnych,
g) dźwigi dla ekip ratowniczych (przeciwpożarowych),
h) przeciwpożarowe zbiorniki wodne.
Wokół placów składowych, składowisk przy obiektach oraz obiektach tymczasowych o konstrukcji palnej powinien być zachowany pas ochronny o szerokości minimum 2 m i nawierzchni z materiałów niepalnych lub gruntowej oczyszczonej.
III. Instrukcje bezpieczeństwa pożarowego
Właściciele, zarządcy lub użytkownicy obiektów bądź ich części stanowiących odrębne strefy pożarowe, przeznaczonych do wykonywania funkcji użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego, produkcyjnych, magazynowych oraz inwentarskich, opracowują instrukcje bezpieczeństwa pożarowego zawierające:
1) warunki ochrony przeciwpożarowej, wynikające z przeznaczenia obiektu, sposobu użytkowania, prowadzonego procesu technologicznego i jego warunków technicznych, w tym zagrożenia wybuchem;
2) sposób poddawania przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym stosowanych w obiekcie urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic;
3) sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia;
4) sposoby wykonywania prac niebezpiecznych pod względem pożarowym, jeżeli takie prace są przewidywane;
5) sposoby praktycznego sprawdzania organizacji i warunków ewakuacji ludzi;
6) sposoby zaznajamiania użytkowników obiektu z treścią przedmiotowej instrukcji oraz z przepisami przeciwpożarowymi.
Instrukcje bezpieczeństwa pożarowego nie są wymagane dla obiektów lub ich części, o których mowa w ust. 1, jeżeli nie występuje w nich strefa zagrożenia wybuchem, a ponadto:
1) kubatura brutto budynku lub jego części stanowiącej odrębną strefę pożarową nie przekracza 1.000 m3, z zastrzeżeniem pkt 2;
2) kubatura brutto budynku inwentarskiego nie przekracza 1.500 m3;
3) powierzchnia strefy pożarowej obiektu innego niż budynek nie przekracza 1.000 m2.
IV. Ćwiczenia ewakuacyjne w obiektach
Właściciel lub zarządca obiektu zawierającego strefę pożarową przeznaczoną dla ponad 50 osób będących jej stałymi użytkownikami, niezakwalifikowaną do kategorii zagrożenia ludzi ZL IV, powinien co najmniej raz na 2 lata przeprowadzać praktyczne sprawdzenie organizacji oraz warunków ewakuacji z całego obiektu.
W przypadku obiektów, w których cyklicznie zmienia się jednocześnie grupa powyżej 50 użytkowników, w szczególności: szkół, przedszkoli, internatów, domów studenckich, praktycznego sprawdzenia organizacji oraz warunków ewakuacji należy dokonać - co najmniej raz na rok, jednak w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące od dnia rozpoczęcia korzystania z obiektu przez nowych użytkowników.
O terminie przeprowadzenia sprawdzianu właściciel lub zarządca obiektu powinien powiadomić właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej, nie później niż na tydzień przed jego przeprowadzeniem.
V. Zasady postępowania z materiałami pirotechnicznymi
Podstawowe zasady bezpiecznego użytkowania materiałów pirotechnicznych regulują m.in. przepisy:
- rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 lipca 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy produkcji, transporcie wewnątrzzakładowym oraz obrocie materiałów wybuchowych, w tym wyrobów pirotechnicznych (Dz.U. z 2016 r, poz. 262)
- rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. nr 109 poz. 719).
Jednym z nieodłącznych elementów zabaw sylwestrowych oraz różnego rodzaju imprez plenerowych są efekty pirotechniczne.
Materiały pirotechniczne są mieszaninami substancji utleniających i palnych, które w połączeniu z różnymi substancjami dodatkowymi dają określony efekt (cieplny, świetlny, barwny, dymny, dźwiękowy, odrzutowy) w wyniku spalania się.
Spalanie niektórych materiałów pirotechnicznych może w odpowiednich warunkach przejść w wybuch.
Materiały pirotechniczne są zaliczane do materiałów niebezpiecznych pożarowo.
Większość wyrobów pirotechnicznych jest wrażliwa na płomień, wysoką temperaturę, oraz bodźce mechaniczne Stwarzają przez to poważne niebezpieczeństwo, nawet przy prawidłowym obchodzeniu się z nimi.
Niestety niektóre z nich produkowane są jako zabawki dla dzieci.
Rokrocznie słyszymy w mediach o wypadkach związanych z używaniem środków pirotechnicznych. Ponieważ wypadków jest coraz więcej, to znaczy nie wyciągamy odpowiednich wniosków. Skoro używanie materiałów pirotechnicznych jest nieuniknione, przynajmniej przestrzegajmy pewnych zasad, które pozwolą nam na ich bezpieczne używanie.
Materiałów pirotechnicznych mogą używać tylko osoby dorosłe, ściśle stosując się do załączonych instrukcji. Niewłaściwa obsługa może doprowadzić np. do wybuchu w rękach i poważnych poparzeń.
- Nie wolno używać materiałów pirotechnicznych w pomieszczeniach zamkniętych. Wypuszczony fajerwerk będzie odbijał się od ścian i może dojść do zapalenia włosów lub garderoby: wybuch może również spowodować uszkodzenie słuchu. Używać ich można tylko i wyłącznie na otwartej przestrzeni.
- Nie wolno wypuszczać fajerwerków z okien i balkonów, gdyż istnieje duże prawdopodobieństwo, że mogą wpaść do naszego mieszkania lub sąsiadów i spowodować pożar.
- Z tych samych względów nie wolno kierować ich w stronę zabudowań. Wypuszczamy je zawsze na wolną przestrzeń.
- Nie wolno wrzucać petard i fajerwerków w miejsca gdzie przebywają lub mogą przebywać ludzie,
- Nie wolno rzucać petard i fajerwerków na samochody, stacje paliw i zbiorniki z płynami łatwopalnymi.
Wszyscy musimy pamiętać, że środki pirotechniczne są odmianą materiałów wybuchowych o dużej temperaturze palenia się i dużym polu rażenia w momencie wybuchu.
Wypuszczając petardę lub inny fajerwerk trzeba przewidzieć tor lotu i miejsce upadku.
Bawiąc się tak niebezpieczną zabawką, bierzemy na siebie odpowiedzialność za szkody, które może ona wyrządzić.
VI. Wypalanie traw
Każdej wiosny gwałtownie wzrasta zagrożenie pożarowe lasów i obszarów przyleśnych. Po zimie roślinność jest bardzo wysuszona i w następstwie tego szczególnie łatwo zapalna. Ogień najczęściej jest podkładany na łąkach, pastwiskach, nieużytkach, poboczach drogowych i kolejowych oraz innych terenach.
Wypalanie pozostałości roślinnych na łąkach, pastwiskach, wrzosowiskach, torfowiskach, nieużytkach, w rowach i na pasach przydrożnych oraz w odległości mniejszej niż 100 m od zabudowań, lasów, zboża na pniu, stert lub stogów jest zabronione. W stosunku do osób naruszających wyżej wymienione zasady mogą być stosowane sankcje karne określone w Kodeksie Wykroczeń i w Kodeksie Karnym, do pozbawienia wolności włącznie.
Pozostawione na łąkach, pastwiskach i nieużytkach rolnych nieskoszone trawy, zeschnięte liście i pędy utrudniają odrastanie nowym roślinom. Niektórzy znaleźli niby proste dla nich rozwiązanie tego problemu - podpalają całe łąki - co jest, bezmyślne i do tego karalne.
Z rolniczego punktu widzenia takie działanie jest zabiegiem szkodliwym, powodującym m.in.:
- obniżenie plonu zielonej masy,
- niszczenie mikroorganizmów (bakterii, grzybów) niezbędnych do utrzymania równowagi biologicznej życia
w biocenozie łąkowo-pastwiskowej,
- niszczenie miejsc lęgowych wielu gatunków owadów, płazów, ptaków i zwierząt,
- marnotrawstwo wartościowej paszy.
Podczas pożarów traw dochodzi ponadto do powstania wielu niebezpiecznych zjawisk:
- Od palącego się poszycia gleby zapaleniu ulega nieraz podziemna warstwa torfu, który może zalegać nawet do kilkunastu metrów w głąb. Są to pożary długotrwałe (nawet do kilu miesięcy) i wyjątkowo trudne do ugaszenia.
- Ponadto, w przypadku gdy zwykła łąka po pożarze regeneruje się przez kila lat to pokłady torfu potrzebują na to kilku tysięcy lat.
- Powiewy wiatru powodują bardzo szybkie rozprzestrzenianie się pożaru, który bardzo często przenosi się na zabudowania mieszkalne, gospodarcze oraz lasy. Niejednokrotnie w takich pożarach ludzie tracą dobytek całego życia. Występuje również bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi.
- Powstające podczas pożaru duże zadymienie jest szczególnie groźne dla osób przebywających w bezpośrednim sąsiedztwie miejsca zdarzenia z uwagi na możliwość zaczadzenia, a ponadto powoduje zmniejszenie widoczności na drogach co może prowadzić do powstania groźnych w skutkach kolizji i wypadków drogowych.
Poza tym należy również zwrócić uwagę na fakt, że pożary nieużytków, z uwagi na ich charakter i zazwyczaj duże rozmiary, angażują znaczną liczbę sił i środków Państwowej Straży Pożarnej, które w tym czasie mogą być niezbędne w innym miejscu dla ratowania życia i mienia ludzkiego. Ponadto koszty takich akcji (paliwo, środki gaśnicze, amortyzacja sprzętu itp.), które ponosi całe społeczeństwo są znaczne. Jednocześnie, z uwagi na to, że dojazd do miejsc występowania pożarów nieużytków jest zazwyczaj utrudniony, bardzo często dochodzi do uszkodzenia pojazdów gaśniczych co dodatkowo te koszty zwiększa.
Główną przyczyną pożarów są podpalenia wynikające najczęściej z ludzkiej bezmyślności. Wiosenne pożary spowodowane wypalaniem traw stanowią bardzo poważne zagrożenie dla ludzi, domów mieszkalnych i zabudowań gospodarczych, lasów, a także organizmów żywych, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania przyrody.
Wszystko to prowadzi do wielu strat materialnych, a także do osobistych tragedii.
Wypalanie traw w naszym regionie stało się niechlubną tradycją, z którą od lat zmagają się strażacy, służby leśne i ochrony środowiska oraz policjanci.
Wobec powyższego strażacy apelują do wszystkich ludzi dobrej woli o zaniechanie wypalania traw na łąkach, skarpach i nieużytkach, co z pewnością przyczyni się do ograniczenia szkód powodowanych tym procederem.
VII. Gaz w domu i mieszkaniu
JAK UNIKAĆ ZAGROŻEŃ ZWIĄZANYCH Z UŻYTKOWANIEM GAZU
Gdy poczujesz gaz !!!
o sprawdź czy wszystkie urządzenia gazowe są wyłączone
o zamknij zawór gazu w mieszkaniu (domu),
o zawiadom jak najszybciej pogotowie gazowe - 992 i straż pożarną - 998 (ewentualnie administrację budynku),
o nie włączaj światła ani żadnych urządzeń elektrycznych (ryzyko zaiskrzenia) - jeśli to możliwe bezpiecznie odłącz dopływ prądu na tablicy rozdzielczej najlepiej bezpiecznikiem
o powiadom sąsiadów,
o otwórz okna,
o wyjdź na zewnątrz budynku oczekując na przyjazd służb ratowniczych.
Czy warto ryzykować ogrzewanie mieszkania gazem z kuchenki ?
• nie ogrzewaj pomieszczeń kuchnią gazową - długotrwałe spalanie gazu powoduje znaczny ubytek tlenu w powietrzu oraz nadmierną zawartość produktów spalania gazu, która jest niekorzystna dla zdrowia ludzi, m.in. może powstawać bezwonny tlenek węgla (CO), który jest silnie trującym gazem. W przypadku niedrożnych lub niesprawnych przewodów wentylacyjnych może dojść nawet do zatruć śmiertelnych.
Czy nie ma przeszkód w korzystaniu zarówno z gazu ziemnego i propan-butan w butlach w mieszkaniu lub budynku?
• przepisy jednoznacznie zabraniają stosowania obu typu instalacji w jednym budynku - wyjątkiem jest możliwość usytuowania kotłowni gazowej zasilanej z sieci gazowej w budynku mieszkalnym niskim, tj. do 4 kondygnacji nadziemnych, mającym w mieszkaniach instalację zasilaną gazem płynnym (np. z butli 11 kg).
Ile butli z gazem propan – butan może być przyłączonych do urządzeń gazowych w jednym mieszkaniu, lokalu użytkowym ?
• maksymalnie dwie butle po 11 kg gazu każda.
Jak należy umieszczać butle gazowe w kuchni ?
• w odległości co najmniej 1,5 m od urządzeń promieniujących ciepło np. piece, grzejniki, z wyjątkiem zestawów urządzeń gazowych,
• butle instalować wyłącznie w pozycji pionowej i zabezpieczyć przed uderzeniem, przewróceniem,
w odległości co najmniej 1 m od urządzeń mogących powodować iskrzenie,
• połączenie butli (reduktora) z kuchenką powinien stanowić wąż elastyczny o długości nie większej niż 3 m i wytrzymałości na ciśnienie co najmniej 300 kPa, odpornego na działanie składników gazu płynnego, uszkodzenia mechaniczne oraz temperaturę do 60 st. C,
• temperatura pomieszczeń, w których instaluje się butle nie może przekroczyć 35 st. C.
Gdzie można stosować gazowe urządzenia promiennikowe do ogrzewania pomieszczeń ?
• wyłącznie w odległości co najmniej 0,6 m od materiałów palnych (w tym palnych elementów konstrukcyjno-budowlanych i elementów wystroju wnętrz budynku) oraz co najmniej 0,3 m od otynkowanych ścian, których konstrukcja wykonana jest z materiałów łatwo zapalnych - używaj wyłącznie urządzeń gazowych posiadających krajowe atesty i dopuszczenia.
Przebudowy instalacji gazowej może dokonywać tylko osoba posiadająca odpowiednie kwalifikacje!!!
VIII. Zasady bezpieczeństwa podczas ogrzewania i dogrzewania pomieszczeń
Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Brzozowie przypomina, że szczególnie w okresie grzewczym należy zwrócić uwagę na sprawność instalacji wentylacyjnych i kominowych w użytkowanych budynkach oraz na stan techniczny urządzeń grzewczych.
W związku z tym informujemy, że :
1) przewody kominowe (dymowe, spalinowe i wentylacyjne) powinny być w czasie ich użytkowania poddawane okresowej kontroli, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu ich stanu technicznego. Kontrolę powinny przeprowadzić osoby posiadające kwalifikacje mistrza w rzemiośle kominiarskim lub uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności.
2) w obiektach, w których odbywa się proces spalania paliwa stałego, ciekłego lub gazowego należy usuwać zanieczyszczenia z przewodów dymowych i spalinowych:
a) od palenisk zakładów zbiorowego żywienia i usług gastronomicznych - co najmniej raz w miesiącu, jeżeli przepisy miejscowe nie stanowią inaczej;
b) od palenisk opalanych paliwem stałym niewymienionych w pkt a) - co najmniej raz na 3 miesiące;
c) od palenisk opalanych paliwem płynnym i gazowym niewymienionych w pkt 1 - co najmniej raz na 6 miesięcy.
(w obiektach j.w. usuwa się zanieczyszczenia z przewodów wentylacyjnych co najmniej raz w roku, jeżeli większa częstotliwość nie wynika z warunków użytkowych).
Ponadto należy pamiętać:
- stosować w budynku sprawdzone, dopuszczone do użytku urządzenia i systemy grzewcze,
- nie składować materiałów palnych (opału, makulatury, palnych śmieci, szmat) obok pieca i innych urządzeń
grzewczych,
- nie przechowywać materiałów palnych oraz nie stosować wykonanych z materiałów palnych elementów wystroju
i wyposażenia wnętrz w odległości mniejszej niż 0,5 m od urządzeń i instalacji, których powierzchnie mogą nagrzewać się do temperatury przekraczającej 100°C,
- nie użytkować elektrycznych urządzeń ogrzewczych i gazowych ustawionych bezpośrednio na podłożu palnym,
- nie stosować nadmiernej ilości odbiorników prądu przyłączanych do jednego obwodu (gniazda) aby nie powodować przeciążania instalacji i jej nadmiernego nagrzewania się,
- przed użyciem nowego urządzenia zapoznać się z jego instrukcją obsługi i stosować się do ujętych w niej zaleceń prawidłowej eksploatacji,
- nie używać uszkodzonych urządzeń grzewczych oraz w sposób niezgodny z instrukcją obsługi
- nie pozostawiać urządzeń grzewczych bez nadzoru osoby dorosłej, jeżeli urządzenie nie jest przewidziane do samodzielnej pracy,
- nie rozpalać piecyków, kominków z zastosowaniem materiałów niebezpiecznych pożarowo, cieczy łatwopalnych,
- stosować do urządzenia grzewczego paliwo przewidziane dla niego w instrukcji eksploatacji, posiadające odpowiednią wartość opałową i konsystencję. Stosowanie niewłaściwego paliwa może uszkodzić piec, doprowadzić do rozszczelnienia przewodów spalinowych, a w konsekwencji doprowadzić nawet do pożaru, wybuchu czy zaczadzenia.
IX. Tlenek węgla – groźny gaz
Z tlenkiem węgla (czadem) można spotkać się podczas eksploatacji urządzeń spalinowych np. gazowych, w których odbywa się proces spalania gazu przy małej ilości powietrza (następuje wtedy niezupełne spalenie paliwa).
Na skutek niewłaściwego odprowadzania spalin i dymu z urządzeń grzewczych czad może być szczególnie niebezpieczny dla zdrowia a nawet życia ludzi.
Czad, jest gazem trującym. W przypadku przedostania się do układu oddechowego człowieka wiąże się z hemoglobiną krwinek i hamuje proces oddychania tkankowego. W następstwie długotrwałego oddziaływania na organizm człowieka, stwarza poważne zagrożenie dla jego zdrowia i życia. Następstwem ostrego zatrucia może być nieodwracalne uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, niewydolność wieńcowa i zawał.
Objawami zatrucia tlenkiem węgla są :
• bóle i zawroty głowy
• osłabienie
• nudności
• zaburzenia pamięci
• utrata przytomności
• śpiączka
Pamiętaj !
Tlenek węgla jest bezwonny !
Jeżeli poczujesz się źle (nudności, zawroty głowy), przebywając w pomieszczeniach, w których są zamontowane piece węglowe lub urządzenia gazowe (piecyki, termy, kotły), natychmiast opuść to pomieszczenie i dokonaj jego wietrzenia!
Skontaktuj się w tej sprawie z kominiarzem!
W razie potrzeby skorzystaj z pomocy medycznej!
Postępowanie przy zatruciu tlenkiem węgla
- wynieść zatrutego z miejsca narażenia z zapewnieniem własnego bezpieczeństwa ( w razie potrzeby akcję przeprowadzi Państwowa Straż Pożarna dysponująca odpowiednim sprzętem izolującym drogi oddechowe),
- zapewnić dopływ świeżego czystego powietrza,
- wezwać pogotowie ratunkowe, konieczna pomoc lekarska,
- jak najszybciej podać tlen,
- jeżeli osoba poszkodowana nie oddycha, ma zatrzymaną akcję serca, należy natychmiast zastosować sztuczne oddychanie metodą usta – usta, aparatem AMBU oraz masaż serca,
- unikać obciążenia wysiłkiem fizycznym.
W celu uniknięcia sytuacji stwarzającej zagrożenie zatruciem tlenkiem węgla w budynku, należy przestrzegać zasad wspomnianych powyżej, a ponadto:
- nie należy stosować do ogrzewania pomieszczeń, w których stale przebywają ludzie gazowych przenośnych urządzeń promiennikowych bez odprowadzania spalin (np. ogrzewacze z butlą LPG),
- nie należy ogrzewać pomieszczeń za pomocą kuchni gazowych gdyż może to spowodować poważne zatrucia,
- w pomieszczeniach, których występuje spalanie paliwa należy zapewnić skuteczną wentylację,
- nie należy zatykać kratek wentylacyjnych w drzwiach do łazienki oraz od przewodów wentylacyjnych,
- w pomieszczeniu, w którym zachodzi spalanie paliwa z grawitacyjnym odprowadzaniem spalin z wykorzystaniem do spalania powietrza z pomieszczenia, stosowanie mechanicznej wentylacji wyciągowej jest zabronione,
- wszelkie prace naprawcze, przeróbki, modernizacje i prace konserwacyjne przy urządzeniach na paliwo stałe, ciekłe i gazowe powinny wykonywać osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje,
- nie używać świec, kaganków, petard, wyrobów pirotechnicznych oraz innych źródeł światła wykorzystujących otwarty ogień w pomieszczeniach, w sposób i w sytuacjach mogących spowodować pożar,
Zaczadzenie w budynkach mieszkalnych może również pośrednio powodować to, iż w okresie zimowym większość użytkowników budynków uszczelnia okna, drzwi przed zimnem. W ten sposób ogranicza się wymianę powietrza, a tym samym do spalania paliwa nie dostarcza się odpowiedniej ilości tlenu. Niedostateczna ilość tlenu do spalenia paliwa powoduje, że następuje niepełne spalanie paliwa w urządzeniach grzewczych i tworzy się tlenek węgla, czyli czad. W takich przypadkach może dojść również do zaburzenia ciągu w przewodach kominowych i wydostawania się czadu do przestrzeni mieszkalnej, co poważnie zagraża życiu i zdrowiu mieszkańców. Obserwujemy wtedy tak zwany odwrotny ciąg powietrza w przewodach kominowych (z zewnątrz do wnętrza pomieszczenia).